- PAROCHIAE
- PAROCHIAEde harum origine Anastasius dieit, Fabianum Pontific. 21. per Regiones Romam divisisse Diaconis, Et Luitprandus: Fabianus 7. Diaconos in urbe Roma in 7. Regiones ipsius urbis divisit. Dionysius autem. Presbyteris Ecclesias divisit et Coemiteria, et Parochias, et Dioeceses instituit. Post haec Marcellinus Papa, 25. titulos, quasi dioeceses esse voluit. InAngliam Parochiarum originem primus Româ deduxit Honorius Dorobernensis Archiepiscopus V. Romanus ipse et Gregorii M. discipulus. Vide Spelmann. Glossar. Archaeol. Melius Paroeciae, ex Graeco Παροικία. Unde Budaeus ait, Paroecia accolarum est conventus et accolatus sacraque vicinia. Quare qui fanum aliquod accolunt, Paroeci dicti sunt, eiusdem scilicet Fani (quod voce οἴκου, Oeci, non raro venire Veteribus diximus supra, in hac voce) participes. Additque, Quod si Latine loqui magis placet, Latina scientibus Paroeciae Curiae dici possunt, unde Curiones olim dicti et Paroeci ipse Curiales. Inde Curionatus, qui vulgo Cura dicitur etc. Quae omnia erudite probat ex Livio et Festo. Atque haec etymologia videtur non longe petita. Filesacus etiam de Paroeciis c. 1. existimat, eiusdem Ecclesiae consortes vel vicinos, παροίκους dictos: et Paroeciam, eorum qui eandem Ecclesiam accolunt viciniam. Henric. tamen Vales. ad Eusebii Histor. l. 1. c. 1. huius vocis originem inde natam putat, quod Ecclesia in terris duntaxat inquilina sit det πάροικος; eius autem patria et municipatus in caelo. Car. vero du Fresne censet, Veteres appellâsse Ecclesias παροικίας, quod cum in magnarum Urbium viciniis conventus suos sacros secreto agerent, eorum Ecclesiae seu Conventus, non civitates quidem dicerentur, sed viciniae civitatis: quod probat ex formulis familiaribus primitivae Ecclesiae, ἡ ἐκκλησία ἡ παροικοῦσα εν Σμύρνῃ, apud Euseb. l. 4. Ε᾿κκλησίᾳ τῇ παροικούσῃ Γορτύναν, Eôd. l. c. 23. ἡ ἐκκλησία τοῦ Θεοῦ ἡ παροικοῦσα Π῾ώμην, in Ep. Clementis ad Corinth. etc. Neque ab hac sententia discedit Sirmondus Disquisit. de Azymo c. 5. observat, Parochiarum nomen, rusticarum olim Ecclesiarum fuisse, iieoque Parochias Civitatibus opponi, in Concilio Agathensi can. 21. et in Concil. Aurelian. V. can. 8. Sed dfalsum id esse, pluribuis docet Cl. Suicerus, cui proni Παροικία Σμύρνης vel Π῾ώμης, est Ε᾿κκλησία παροικοῦσα Σμύρναν vel Π῾ώμην, Ecclesia Smyrnam vel Roman habitans. Primi, addens, Christianerum coetus in urbibus ita vovati sunt, quia, cum pauci essent et differrent a civibus ipsis religione ac sacris, tamquam hospites ac peregrini, sive πάροικοι illarum urbium censebantur. Sed et revera plurimi ex his erant peregrini ——— Πάροικος autem non dicitur, qui in vicinia colit, aut propter urbem, sed qui ipsam urbem incelit, ut inquilinus παῤ ἄλλης πόλεως ἄλλην ὀικῶν, qui de una urbe in aliam incolendi gratiâ migravit. Haec est origo Παροικιῶν et παροικουσῶν πόλιν τινὰ Ε᾿κκλησιῶν. Quae vox aliquando plurium minutarum Ecclesiarum complexionem significat et unam Ecclesiam civitatis, in plures dispertitam minores conventus. Aliquando minores illos ipsos coetus, qui ut Ecclesiarum nomine vocitabantur, ita etiam παροικιῶν, ut in Epist. Innocentii ad Decentium. Alioqivin circa illa tempora Paroecia distinguebatur ab Ecclesia, praecipue in Africana Eccles. quia Ecclsiae nomen sumebatur proprie de matrice et principali Ecclesia ——— Eôdem tempore in Ecclesiis Occidentis Paroecia appellata est, quae pars esset Ecclesiae civitatis, Basilica nempe particularis, cui unus Presbyter praeerat ——— tota autem civitas Ecclesiastica sub Presbyterio suo vel Episcopo, quae ex multis paroeciis constabas, vocata fuit Dioecesis. Quô sensu Dioecesis et Ecclesia eadem erat, ut apud Graecos Ε᾿κκλησία et Παροικία ——— ut qui vocem Διοίκησις raro aliter usurpabant, nisi de plurium provinciarum, sub Exarcho ecclesiastica, sub dVicario civili administratione. Ecclesia igitur absolute cum idem signisicet, quod Dioecesit apud Latinos, et Παροικία apud Graecos, et omnem unius civitatis plebem comprehendat, inde factum, ut Civitas, Ecclesia et Plebs, pro eodem sumantur etc. Vide eum Thesaur. Eccl. voce Παροικία. Hodie Paroecia, seu, ut vocabulô Canonistis magis tritô utar, Parochia, territorium et districtus Episcopi vel Sacerdotis, uti Provincia et Dioecesis Metropolitani et Archiepiscopi, dicitur; ad cuius imitationem, distirictus quoque Iudicis Parochia dicitur, in Decretis S. Ladislai Hungariae Regis l. 3. c. 16. Divisio autem Parochiarum ortum habuit a Dion. ut 13. quaest. 1. c. Eccles. Atque in hoc Parochiale ius consistit, ut omnes Parochiani in diebus Dominicis et festivis missam audiant in Ecclesis, in quarum parochiis habitant, c. 2. dicto t. de Parochiis. Praeterea in decimis personalibus, quae Ecclesiae parochiali debentur, 16. quaest. 1. siquis Laicus eap. ad Apostolicae, de decim. primit et oblat. Tandem in oblationibus, quae dandae sunt Sacerdoti Parochiali, qui pro Populo orare debet, 10. qu, 1. quia Sacerdos. Hactenus Canonistae, apud Ioh. Calvin. Lexic. Iurid. Constituunt autem Parochiam decem homines secundum eosdem qui inde Parochiani seu Parochiales dicuntur, etc. Plura vide praeter auctores laudatos, apud Car. du Fresne Glossar. et Maeros Fratres in Hierolex. similes Paroeciis hodiernis fuêre Curiae illae triginta, in quas Populum Romanum primis temporibus Romulus distribuit. Ut enim Parochiae habent destinatas quasdam aedes ac domos, in certa quadam urbis parte positas, quae communin sacra, ipsam aedem communem et sacrorum communem Ministrum, i. e. Parochum, habent: Ita Curiae illae Romanae erant incolarum Urbis partes, non modo locô, sed etiam sacris peculiaribus, distinctae, quibus qui praeerant, Curiones vocabantur. Vide Ioh. Rosin. Antiquitat. Rom. l. 6. c. 2.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.